In coronatijd hebben we veel tijd thuis doorgebracht. Meer dan ooit zijn we de natuur ingetrokken om op te laden in mooie landschappen, te genieten van het bos en lekker te spelen in natuurlijke speeltuinen. Ook na coronatijd zullen we meer thuiswerken en vaker ontspannen in het groen. Groen, natuur en bomen zijn belangrijker dan ooit. Maar ook kwetsbaar ten opzichte van economisch sterke functies als woningbouw en energievoorzieningen. Hierbij een groen stemadvies voor de Tweede Kamerverkiezingen: waar zijn de belangen voor groen het best gewaarborgd?
De verkiezingsprogramma’s laten zien dat het belang van groen van links tot rechts erkend wordt. Natuurlijk zijn er verschillen. Aan de linkerkant vinden we voorstellen voor grootschalige investeringen in nieuwe natuur, massale aanplant van bomen en aanleg van recreatief groen. Ter rechterzijde zien we voorstellen om de huidige natuur te beheren en steden te vergroenen. Maar over het hele spectrum zien we de erkenning dat natuur ‘goed is voor de mens’ (CU) en ‘de ideale plek is om te ontspannen, sporten en even tot jezelf te komen’ (D66). We zien dan ook de keuze voor ‘vergroening en verduurzaming’ (CDA), ‘schone, groene, gezonde en veilige leefomgeving’ (GL), het ‘koesteren’ van de natuur (PVV en DENK) en het ‘vergroenen’ van wijken (PvdA en 50Plus).
“De verkiezingsprogramma’s laten zien dat het belang van groen van links tot rechts erkend wordt”
Bomen en bossen
Een aardige indicator of de erkenning van de waarde van groen ook omgezet wordt in daden, zijn de voornemens in de verkiezingsprogramma’s voor uitbreiding van het bosarsenaal. Maken de huidige regeringspartijen werk van hun Bossenstrategie? De VVD en CDA reppen er met geen woord over. De CU en D66 hebben weldegelijk ambitie en willen bossen vitaliseren en uitbreiden met minimaal 10%. Soortgelijke ambities of de overtreffende trap treffen we aan bij partijen ter linker zijde: tot 17 miljoen extra bomen en een Deltaplan(t). Deze ruimteclaims voor nieuwe bossen zullen natuurlijk ten koste moeten gaan van huidig ruimtegebruik. ‘D66 wil meer ruimte voor huizen, mobiliteit én natuur, waardoor er minder overblijft voor landbouw’.
Groen groeit mee
Mooi dat het belang van groen breed erkend wordt en veelal geconcretiseerd wordt naar uitbreiding van bosarsenaal en de aanleg van nieuwe natuur. Maar welke partijen doen boter bij de vis? Partijen als CU, PvdA en PvdD maken extra middelen vrij voor groeninvesteringen en zetten in op een kostendekkende beheervergoeding voor natuur en recreatiegroen. CDA, D66 en Groenlinks kiezen een meer interessante weg. Zij zetten in op het principe ‘groen groeit mee’. Hiermee laten deze partijen groen structureel meegroeien met nieuwbouw en wordt ‘de balans tussen wonen, natuur en recreatie behouden.’ Immers; ‘als de overheid investeert in groen, stijgt de waarde van grond in de buurt. Het is niet meer dan normaal dat de samenleving meeprofiteert van deze waardestijging’ (Groenlinks). Dus partijen die financieel profiteren, gaan meebetalen aan publieke investeringen van lokale overheden (D66). Het CDA spreekt in dit kader over een ‘groennorm’ voor nieuwbouw.
“De hoop is dan ook dat de groene ruimteclaim inclusief het principe van ‘groen groeit mee’ nadrukkelijk uitgewerkt wordt door het weer op te bouwen Ministerie van VROM. ”
Ministerie van VROM
De breed erkende waarde van groen gaat bij veel partijen echter wel verloren in andere ruimtelijke prioriteiten, zoals woningbouw en de energieopgave. Dat is toch vreemd als je kijkt naar de meervoudige waarde van investeringen in natuur en groen-om-de-stad: meer biodiversiteit, betere klimaatadaptatie, CO2-vastlegging, gezondheidspreventie en versterking van het vestigingsklimaat. De hoop is dan ook dat de groene ruimteclaim inclusief het principe van ‘groen groeit mee’ nadrukkelijk uitgewerkt wordt door het weer op te bouwen Ministerie van VROM. Want dat Ministerie gaat er komen! De partij van Mark Rutte is zo ongeveer de enige partij die niet pleit voor een Ministerie van VROM. Haar ruimtelijke visie blijft beperkt tot ‘je moet prettig kunnen wonen met genoeg groen’. ‘In een fantastisch land’, zou ik daaraan willen toevoegen om de ruimtelijke visie van partij Mark Rutte compleet te maken.
Stemadvies
Als we veronderstellen dat de mate van beschaving van een samenleving valt af te meten aan de wijze waarop ze omgaat met groen en natuur (vrij naar Mahatma Gandhi) dan kunnen we op basis van voorgaande beschouwing komen tot een stemadvies. Stem op een partij die niet alleen het belang van groen verwoord maar ook bomen wil planten, groen mee laat groeien, voldoende beheergeld beschikbaar stelt en deze groenbelangen onderbrengt bij een Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Groen (VROG).
Dit blog verscheen in ROmagazine op maart 2021
Column door Henk Werksma (H2Ruimte) en Jitske van Popering-Verkerk (GovernEUR)
Bekijk onze projecten
Partners in gebiedsontwikkeling
