Een 3D-Ordeningsaanpak, waarbij boven- en ondergrond onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, en “water en bodem sturend” zijn abstracte begrippen in de praktijk van (vooral kleinere) gemeenten. Hoe geef je daar in de praktijk invulling aan vooral bij opgaven om het bebouwde gebieden klimaatbestendig te maken?
Sinds 2016 bestaat er in de Leidse regio een Netwerk bodem en ondergrond. Ooit opgezet vanuit de gemeente Katwijk om bodem en ondergrond, in de geest van de Omgevingswet, integraal onderdeel te maken van gebiedsgericht projecten en ruimtelijke ontwikkeling. Aangezien bodem en ondergrond niet ophouden bij de gemeentegrens was het achterliggende idee om mensen uit omliggende gemeenten en organisaties als omgevingsdienst, waterschap, drinkwaterbedrijf en provincie samen te brengen rond de vraag: hoe moet je vanuit bodem en ondergrond omgaan met de integrale aanpak vanuit de Omgevingswet? Of anders geformuleerd hoe veranker je bodem en ondergrond op een goede manier in omgevingsbeleid, ruimtelijk beleid en gebiedsgerichte projecten? De ervaringen van het netwerk zijn in 2018 vastgelegd in een artikel voor RO-magazine met de titel “Vallen en weer opstaan”. Het artikel eindigt met “Van oefenen gaan we nu naar het toepassen in de eigen praktijk”. COVID strooide enige roet in het eten, waardoor in die periode kennisuitwisseling in de regio op een wat lager pitje kwam te staan. Wel is voor een tussenoplossing gekozen in de vorm van een digitale praktijkgemeenschap “3D-ordening in de Leidse regio”. De resultaten hiervan zijn vastgelegd in de publicatie ”Hoe diep gaan we? Van WAT naar HOE in het licht van de Omgevingswet”
Na deze praktijkgemeenschap (en COVID) is een nieuwe fase ingegaan waarin bij elkaar op locatie in de gemeente in de keuken gekeken en geholpen wordt.
In 2022 en 2023 heeft dat in een aantal sessie geresulteerd waarin netwerkdeelnemers een lopende dan wel te starten casus hebben ingebracht waarbij water, bodem en ondergrond een onderdeel van de probleemstelling vormde maar ook van de oplossing. De praktijken hadden onder meer betrekking op een verduurzaming van een bedrijventerrein in de gemeente Nieuwkoop, een (mogelijke) woningbouwlocatie in Oegstgeest binnen bestaand bebouwd gebied en de herinrichting van de openbare ruimte in een bestaande wijk in Hillegom. Een half jaar na het verschijnen van de water en bodem sturend brief is van gedachten gewisseld wat deze betekent voor de gemeentelijke praktijk. Welke vragen leven in de praktijk van gemeenten en omgevingsdiensten over de uitvoering van de brief? Welke ervaringen zijn er al opgebouwd? Welke kennis valt er nu al te delen? Dit alles zoveel mogelijk geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk.
De resultaten in 2022 en 2023 zijn samengevat in het blog “De liefde moet van twee kanten komen“. Daarnaast zijn er per casus conclusies en adviezen voor de casushouder opgesteld. Veelal werden die nog nabesproken in heen overleg tussen de casushouder, de Omgevingsdienst West-Holland en H2Ruimte.
H2Ruimte heeft vanaf de start het Netwerk bodem en ondergrond in de Leidse regio inhoudelijk begeleid door netwerkbijeenkomsten en sessies voor te bereiden, resultaten vast te leggen en kennis over te dragen over de verbinding tussen bodem&ondergrond en ruimtelijke ontwikkeling en gebiedsontwikkeling.
