Hoe diep gaan we?

“Al doende leren” van elkaars praktijken is het motto waarmee de praktijkgemeenschap in okt. 2020 is gestart. De praktijken van de gemeenten Katwijk, Kaag en Braassem, Hillegom, Lisse, Teylingen en Leiden zijn gebruikt om zeven werksessies van inhoud te voorzien. ook de omgevingsdienst West-Holland heeft een actieve inbreng gehad. De provincie Zuid-Holland verleende ondersteuning.

Vragen over en ervaringen met 3D-ordening bij de opstelling van omgevingsvisies en in het vervolg op omgevingsvisies staan centraal. We weten wel dat de ondergrond relevant is voor het omgevingsbeleid (het WAT), maar het is lastig om dit verder te vertalen in beleid (het HOE). Hoe werkt dit door in omgevingsprogramma’s, het omgevingsplan, omgevingsvergunningen en projecten?

Samen leren van elkaars praktijken is leuk, efficiënt en effectief. Leren begint met het stellen van vragen. De startbijeenkomst heeft een rijke verzameling aan vragen opgeleverd. Zowel procesmatig als inhoudelijk; zowel persoonlijk als voor organisaties. Over het wat en het hoe; over kennis/informatie en toepassing, over zelf doen en over samenwerking.

De vragen uit de startbijeenkomst zijn geagendeerd in zes (digitale) werksessie. In die sessies stond een praktijksituatie centraal. Denk aan de klimaatbestendige inrichting van de (openbare) ruimte in een nieuwbouwwijk. Of schaarste aan ondergrondse ruimte in zowel een bestaande woonwijk als in een nieuwbouwwijk. Ook de vergroening van een bestaande buurt met een parkje dat onderdeel is van een grotere groenstructuur is besproken. Vragen als “hoe ga je om met initiatieven uit de samenleving, die wel passen in de omgevingsvisie, maar in strijd zijn met het vigerende bestemmingsplan?” en “hoe betrek je vergunningverlening, toezicht en beheer eerder in de visie- en planvorming?” kwamen via praktijkvoorbeelden aan de orde. De rol en de inbreng van de omgevingsdienst was een terugkerend onderwerpen.

De resultaten van de zeven bijeenkomsten zijn door de deelnemers vastgelegd in de publicatie “Hoe diep gaan we?”. Dit was ook de titel van een bijeenkomst op 4 november 2021. Hier zijn de resultaten van de praktijkgemeenschap (digitaal) gedeeld met een geïnteresseerd gezelschap uit de regio en provincie. Zoals andere omgevingsdiensten, gemeenten, GGD en netbeheerders. Veel aandacht was er voor de omgevingstafel; een belangrijk middel om integraliteit te borgen en 3D-aspecten kansrijk in te brengen. De vraag: wat betekent het om in de geest van de Omgevingswet (vertrouwen, energieke samenleving, ruimte voor initiatief, eenvoudig beter) als ambtenaar te werken aan een duurzame leefomgeving zette het denken in gang over de verhouding tussen overheid, markt en gemeenschap. Deze onderwerpen vormen een mooie afspiegeling van wat er in de praktijkgemeenschap is gebeurd: een combinatie van vakinhoud met bijbehorende middelen en hoe mensen in hun werk (en leven) staan. Twijfelen, stamelen en stotteren, vragen stellen en uitproberen als leermiddelen.

Niet alleen de uitkomsten zijn gedeeld. Ook is verkend welke vormen van samenwerking gewenst zijn en hoe daar invulling aan  te geven. Bilaterale afspraken over bij elkaar in de keuken kijken, nieuwe ideeën over intervisie en andere vormen van netwerkend werken zijn in beeld gebracht. Het is nu aan de partijen om daar inhoud aan te geven. De Omgevingsdienst West-Holland zal een stimulerende en verbindende rol spelen.

De praktijkgemeenschap is begeleid door H2Ruimte (Henk Puylaert) en Topjob coaching (Erik Wissema). De vormgeving van het eindproduct is verzorgd door VAN81 (Patricia Vermunt-Koppelaar).